Fokker DR-1 Triplane - Το τριπλάνο του Κόκκινου Βαρώνου


25-10-2014

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά –αλλά και πιο σπάνια- αερομοντέλλα που βλέπουμε (;) σήμερα στα μοντελοδρόμια, είναι σίγουρα το τριπλάνο FOKKER DR1,  γνωστό ως FOKKER TRIPLANE, που έχει μείνει στην ιστορία και ως “το Τριπλάνο του Κόκκινου Βαρώνου”, δηλαδή του πιο διάσημου πιλότου του, του Manfred von Richthofen.

Προσωπικά, είχα την τύχη να δω και να θαυμάσω αυτό το υπέροχο μοντέλλο μόνο μια φορά, στο μοντελοδρόμιο του HOBBY-BOX στο Ακραίφνιο, αλλά δυστυχώς όχι σε πτήση.

Δεν μιλάω ασφαλώς για τα κιτσάτα, φελιζολένια, Κινέζικα FOKKER DR1, που μόνο ως γελοιογραφικές καρικατούρες του πραγματικού θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, αλλά για σοβαρά, μεγάλα,θερμικά μοντέλλα, με μια αξιοπρεπή ομοιότητα με το πρωτότυπο αεροπλάνο.

Η GREAT PLANES μέχρι πριν μερικά χρόνια έβγαζε ένα αρκετά όμορφο .60-άρι FOKKER TRIPLANE, με εκπέτασμα 1.53 μέτρα, για 4-χρονη, 80-άρα μηχανή.





Το τριπλάνο FOKKER DR1 της GREAT PLANES, το οποίο δυστυχώς σταμάτησε να το βγάζει η εταιρεία.



Ποιος είναι ο λόγος που η  GREAT PLANES σταμάτησε την παραγωγή, δεν γνωρίζω. Πιθανολογώ ότι ίσως να ήταν η δυσκολία στην πτήση ή η πολλή δουλειά και ο χρόνος που χρειαζόταν για την κατασκευή του (15 ώρες εργασίας έδινε η GREAT PLANES) και ας ήταν ARF

Τα διπλάνα, ακόμη και τα ARF, χρειάζονται πολύ κόπο και χρόνο για την κατασκευή τους (αν βέβαια θέλουμε να τα φτιάξουμε σωστά), προκειμένου να γίνει σωστή εφαρμογή των πτερύγων. Μετρήματα για τις συμμετρίες, παραλληλότητες, γωνίες πρόσπτωσης κλπ., καμιά σχέση με τα αεροπλάνα με μια πτέρυγα, τα μονοπλάνα.

Τα τριπλάνα, ακόμα χειρότερα! 

Σας το λέω εκ πείρας, μια που είχα την τύχη να κατασκευάσω κάποτε το συγκεκριμένο τριπλάνο, της εταιρείας RIPMAX, που δεν θα έλεγα ότι σαν μοντέλλο είχε και την καλύτερη ποιότητα κατασκευής.






Το τριπλάνο FOKKER DR1 της RIPMAX με εκπέτασμα 1.43 μέτρα, για μηχανή .70-άρα τετράχρονη.  Όχι και τόσο σπουδαία ποιότητα κατασκευής, ειδικά αυτό το γυαλιστερό MONOKOTE! Πάντως και αυτού του μοντέλλου η κατασκευή σταμάτησε από την RIPMAX



Το μόνο FOKKER TRIPLANE που γνωρίζω ακόμη να διατίθεται, είναι αυτό της BALSA USA, αλλά σε μορφή ΚΙΤ, μεγάλο μοντέλλο, με εκπέτασμα (σε κλίμακα 1:4) 1,80 μέτρα, για μηχανή 1.20-1.80 (30 cc) μεθανόλης.

Ελπίζω ότι δεν θα τολμήσετε να βάλετε δίχρονο βενζινοκινητήρα σε αυτό το έργο τέχνης, γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν τουλάχιστον ιεροσυλία !



Το FOKKER DR1 της BALSA USA, με εκπέτασμα 1.80 μέτρα, για μηχανή 1.20 -1.80. Προς Θεού, ΟΧΙ  δίχρονο βενζινοκινητήρα !


Το FOKKER DR1 είναι το μοναδικό αεροπλάνο του οποίου η ιστορία είναι τόσο πολύ συνυφασμένη με την σύντομη ζωή και ιστορία του πιλότου του.

Γεγονός είναι ότι η ιστορία γράφεται πάντα από τους νικητές και γι αυτό ως επί το πλείστον γνωρίζουμε τους ηρωϊκούς πιλότους των συμμαχικών στρατευμάτων και ελάχιστα πράγματα για τους Γερμανούς πιλότους, τους εχθρούς,  τους “κακούς” !

Πέρα όμως από την αγριότητα του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, που αποτέλεσε μια από τις πιο μελανές σελίδες στην ανθρώπινη ιστορία και ανεξάρτητα από το ποιος τον προκάλεσε, για ποιους λόγους κλπ., μια πιο ψύχραιμη και ορθολογική ματιά στα γεγονότα θα φανέρωνε ότι υπήρξαν ήρωες με ανυπέρβλητο θάρρος, γενναιότητα -ακόμα και ευγένεια- στη μάχη, πραγματικά παλικάρια -και στην πλευρά των ηττημένων και ένα από αυτά ήταν αναμφισβήτητα ο Manfred von Richthofen.




Manfred von Richthofen, ο ήρωας του 1ου Παγκόσμιου Πολέμου.


Όταν στους αιθέρες εμφανίστηκε το 1ο τριπλάνο της ιστορίας, το Αγγλικό SOPWITH TRIPLANE, που κατάφερε τότε αρκετές επιτυχίες-καταρρίψεις Γερμανικών ALBATROS, η Γερμανική Αεροπορία του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, η Luftstreitkräfte (προφέρεται "Λούφτ-στράϊτ-κρέφτε")ανέθεσε στην FOKKER την κατασκευή ενός τριπλάνου. 

Ανταποκρινόμενη η FOKKER στο αίτημα της Luftstreitkräfte και μετά από κάποιες αρχικά αποτυχημένες δοκιμές, παρέδωσε στην 11η Jasta (συντομευτικό του Jagdstaffel που στα Ελληνικά σημαίνει "Καταδιωκτική Μοίρα") δυο αεροπλάνα για δοκιμή.

Ο Richthofen ήταν ο πρώτος πιλότος που δοκίμασε επιχειρησιακά το τριπλάνο με εξαιρετικά αποτελέσματα, αφού στις δυο πρώτες ημέρες της δοκιμής κατέρριψε δυο συμμαχικά αεροπλάνα! Η θετική εισήγηση του Richthofen προς την Luftstreitkräfte είχε σαν αποτέλεσμα την άμεση παραγγελία από τον Γερμανικό στρατό ενός μεγάλου αριθμού αεροπλάνων.

Και άλλοι πιλότοι που χρησιμοποίησαν το αεροπλάνο λίγο πιο μετά, επιβεβαίωσαν επίσης τις καλές επιδόσεις του, κυρίως την ευελιξία του και τον μεγάλο ρυθμό ανόδου.

Το αεροπλάνο αποδείχθηκε πράγματι εξαιρετικά ευέλικτο, ειδικά με τον ταχύ ρυθμό ανόδου του, αλλά και με τις απότομες στροφές του, ειδικά τις δεξιές στροφές.

Και πώς να μην ήταν άλλωστε ευέλικτο, αφού ήταν ένα ασταθές αεροπλάνο, που ήθελε συνέχεια διορθώσεις, ακόμα και για να πετάξει σε ευθεία πτήση!

Σαν αεροπλάνο πάντως είχε και άλλα μειονεκτήματα και κατασκευαστικές ατέλειες:

Η ταχύτητα του ήταν χαμηλή σε σχέση με τα συμμαχικά αεροπλάνα. Κάποιες φορές οι πτέρυγες διαλύονταν στον αέρα, με μοιραία για τους πιλότους αποτελέσματα. Οι έρευνες που έγιναν απέδειξαν ότι τα φτερά δεν είχαν επαρκή προστασία κατά της υγρασίας με αποτέλεσμα να προσβάλλονται και να σαπίζουν οι νομείς των φτερών (μετά από αυτό η FOKKER βερνίκωνε τους ξύλινους νομείς).

Ωστόσο, έρευνες που έγιναν αρκετά χρόνια μετά τον πόλεμο έδειξαν επιπλέον, ότι η διάβρωση των νομέων δεν ήταν ο μόνος λόγος που έσπαγαν στον αέρα οι πτέρυγες των αεροπλάνων. Η σχεδίαση του σκάφους ήταν τέτοια που η επάνω πτέρυγα ανέπτυσσε πολύ μεγαλύτερη άντωση (δεχόταν λοιπόν και πολύ μεγαλύτερες δυνάμεις) από τις δυο άλλες πτέρυγες, ίσως και 2,5 φορές μεγαλύτερη !

Αλλά και ο κινητήρας του FOKKER, ο 9-κύλινδρος αστεροειδής OBERURSEL UR.II, των 110 hp, υπέφερε στα μεγάλα ύψη.




Σαν αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, το FOKKER DRTRIPLANE δεν κατασκευάστηκε σε μεγάλους αριθμούς. Αντικαταστάθηκε γρήγορα από το διπλάνο FOKKER DVII, ένα άλλο υπέροχο αεροπλάνο (και μοντέλλο) για το οποίο αξίζει να αφιερώσουμε ένα μελλοντικό άρθρο.

Το FOKKER σαν οπλισμό διέθετε δυο βαριά πολυβόλα διαμετρήματος 7.92 mm, τα θρυλικά "SPANDAU" IMG-08.





Το εκπέτασμα του αεροπλάνου ήταν 7.2 μέτρα, το μήκος του 5.77 μέτρα και το βάρος του, οπλισμένο, έτοιμο για πτήση, 586 κιλά. Η μέγιστη ταχύτητα του ήταν 185 χλμ./ώρα και το μέγιστο επιχειρησιακό ύψος, 6.000 μέτρα.


Το κατακόκκινο χρώμα του τριπλάνου καθιερώθηκε από τον Manfred von Richthofen, ο οποίος, όπως δήλωνε, δεν καταδεχόταν να βάψει το αεροπλάνο του καμουφλάζ !  “Εγώ είμαι εδώ και όποιος θέλει ας έρθει να με βρει!”, έλεγε ο Richthofen!  Οι άλλοι πιλότοι της μοίρας του, ακολουθώντας το παράδειγμα του αρχηγού τους,  έβαφαν επίσης κόκκινα τα αεροπλάνα τους, αλλά όχι κατακόκκινα.

Αυτό το “προνόμιο” το είχε μόνο ο Richthofen !





Σήμερα απομένουν πια μόνο δυο πρωτότυπα τριπλάνα FOKKER σε αεροπορικά μουσεία.

Η φήμη όμως και η δόξα αυτών των αεροπλάνων και του ηρωικού πιλότου τουςτου Manfred von Richthofen, του Κόκκινου Βαρώνου, θα παραμείνουν για πάντα στην ιστορία !



Γιώργος Καρασούλας